عطاری خراسانی

یک ترکیب شیمیایی خاص است که در کلاسی خاصی از ترکیبات شیمیایی قرار دارد. ترکیب خاصی با فرمول KAl (SO₄)₂.12H₂O است. طبقه وسیع‌تری از ترکیبات شناخته شده به عنوان آلوم‌ها با فرمول AB (SO₄)₂.12H₂O وجود دارد. AB(SO4) 2.12H2O.مقادیر زیادی از آن در یمن موجود می باشد و از رده سنگ های معدنی موجود در بعضی کوه های یمن است، این ماده در عطاری ها موجود بوده...

و برای اهداف پزشکی و به عنوان ماده ای ضد عرق و برای پاکسازی دندان شناخته می شود و این خواص آن به دلیل مواد سولفات آلومینیوم موجود در آن می باشد.

زاج ها دارای مواد فلزی گوناگون می باشند سفید آن دارای حامض کبریتیک (اسید سولفوریک) ، اکسید اول آهن و آب سولفات پتاسیم، آلومین می باشد.

خاصیت غالب : رفع عرق ریزی پیشانی و صورت(استعمال موضعی

به گفته شیخ الرئیس خوردن یک درم (3گرم)(زاج احمر)موی سفید را می ریزاند و بجای آن موی سیاه می رویاند در افراد مرطوب قوی المزاج مؤثر است.) زاج سبز:

دارای سولفات آهن، زاج کبود یا کات کبود دارای سولفات مس.

زاج در نزد ایرانیان جایگاه ویژه ای داشته همواره با اسفند سوزانیده می شود.هم جهت رفع حشرات وهم بعنوان چشم زخم بکار می رود.

در چلوکبابی ها جهت سفید کردن برنج در هنگام خیس کردن به آن زاج سفید اضافه می شود.
جوشانده زاج سفید در ظروف آلومنیوم باعث سفیدی ظرف می شود.
در گذشته درحوض خانه ها واستخرها برای جلوگیری از لیز شدن و فاسد شدن سریع آب کات کبود یا زاج کبود یا سولفات مس به آب به مقدار 5 درصد اضافه می شد.

جهت عمل آوردن سریع خیار به خیارشور از زاج استفاده می شود .

در سلمانیها زاج جهت رفع بریدگی پوست بکار برده می شده چون اثر ترمیمی سریعی بر زخم دارد و با مالیدن آن به صورتهای خون آلود سریعا خون بند می آمد. ( رفع عفونت و قابض خون)
جهت رفع بدبوئی عرق بدن، مالیدن زاج یا محلول، عرق ریزی را کم می کند.

به جهت تثبیت رنگ بر روی پارچه از قدیم از زاج استفاده میشده است

جهت رنگرز ی ابتدا پارچه را در زاج شسته سپس خشک کرده، رنگ می کنند و بطور کلی جهت دندانه دار کردن رنگ بکار می آید.

مصلح زاج:آشامیدن شیر تازه دوشیده شده ، کره تازه، شربت زوفا

مضرات زاج: از خوردن اقسام زاج سرفه دموی و سل و قروح اعضا با طنی امعا و سجح حاصل می شود.زیاده از 3 گرم زاج ( زرد) کشنده است.

مالیدن مداوم آن به گوشت زاید بدن سبب از بین رفتن آن می شود .